طراحی آبنما یکی از عناصر مهم و زیبایی بخش در معماری و طراحی ایرانی است که جوش و خروش آب و صدای دلنشین آن، شادی بخش محیط و آرامش دهنده افراد می باشد. در واقع می توان طراحی و ساخت آبنما را یکی از ملزومات مهم زندگی های امروزی دانست که با ساختار خشن شهری و اصوات ناهنجار، روح و جسم افراد را خسته و آشفته ساخته و از همین رو یک جلوه زیبا و آرامش بخش را برای پناه بردن به آن طلب می کند.

در واقع از آنجایی که امروزه، طبیعت و پوشش گیاهی جای خود را به آهن و بتن داده، جای خالی عناصر زیبا و طبیعی در بنا، به شدت احساس می شود. از همین رو با طراحی چنین آیتم هایی، پازل روح انسان تکمیل و آرامش به آن باز گردانده خواهد شد.

طراحی و ساخت انواع آبنمای در حیاط

مراحل طراحی و ساخت آبنما

ساخت آب نما، شامل مجموعه ای از مراحل و اقدامات مهم است که در این بخش به آنها خواهیم پرداخت. اما مسئله حائز اهمیت پیش از شروع مراحل اجرایی این آیتم، ابعاد محل احداث است. در واقع بایستی ابتدا موقعیت، شرایط محیطی و چه سبکی در طراحی محوطه و یاختمان استفاده شد، مورد بررسی دقیق قرار بگیرد. سپس طرحی برای سبک طراحی شده پروژه برای اجرا آماده و وارد مراحل بعدی که عایق کاری، تعبیه سیستم مکانیکی، آرماتور بندی و شیب بندی هستند، می شویم. در ادامه این بخش برخی از این مراحل را شرح خواهیم داد:

عایق کاری رطوبتی

مهمترین اقدام در راستای ساخت آبنما، فرآیند ایزولاسیون یا عایق کاری رطوبتی توسط ایزوگام و قیرگونی است و همانطور که پیداست، انجام آن مانع از نفوذ و ورود آب و رطوبت به بخش های دیگر ساختمان می شود. استفاده از عایق های ایزوگام و قیرگونی به واسطه مزایای متعدد مانند انعطاف بالا، برای کف آبنما می تواند مناسب باشد.

اجرای سیستم مکانیکی

برای نصب و راه اندازی آبنما، تجهیزات مختلفی مورد نیاز می باشد که تشکیل دهنده سیستم مکانیکی آن بوده و شامل عناصر مختلفی است. برخی از این تجهیزات شامل، لوله هایی در قطرهای مختلف برای ارتباط آب در تمام بخش های آبنما هستند. ضمن اینکه انواع پمپ آب با توان مناسب برای ایجاد یک فشار نرمال و همچنین انواع نازل و فواره برای خروج آب نیز مورد نیاز می باشند. مخازنی برای ذخیره آب و سیستم هوای فشرده یا پنوماتیک نیز برای پرتاب آب به بیرون از دیگر تجهیزات مکانیکی پروژه به شمار می روند. لازم به ذکر است عملکرد مطلوب و صحیح این سیستم تنها به واسطه یک طراحی مهندسی و نقشه دقیق امکانپذیر است که موجب کنترل عمل انتقال و پمپاژ آب را به شکل مناسبی کنترل خواهد شد.

شیب بندی

این بخش از عملیات ساخت آبنما را می توان یکی از مراحلی دانست که هم به آب بندی و عایق کاری آن مربوط است و هم از ملزومات ایجاد بستر کار به حساب می آید. به طوری که متناسب با شیب بندی دقیق آبنما، چینش دکور آن با توجه به طرح، انجام می شود و به این ترتیب، طرحی باشکوه و جذاب برای لذت بردن از آن فراهم می گردد.

هزینه های ساخت آبنما

آنچه در تخمین هزینه های ساخت آبنما، تاثیرگذار است، مساحت و متراژ محیط مورد نظر،  نوع متریال و طرح انتخابی و امکانات جانبی دیگر نظیر نورپردازی و… می باشد. بنابراین بسته به اینکه آبنمای شما سنگی، آجری، سیمانی، چوبی، پلی استر، فایبرگلاس، کامپوزیت و… است، قیمت ها نیز متفاوت بوده و نمی توان نرخ مشخصی را بیان کرد. برای کسب اطلاعات کامل در مورد نوع آبنمای مد نظر خود و هزینه های مربوط به آن بهتر است با یک تیم پیمانکاری باتجربه و حرفه ای تماس بگیرید.

انواع آبنما از نظر سبک طراحی

علاوه بر دسته بندی این عناصر براساس محل نصب، می توان طرح های رایج و پرطرفدار آبنما را در موارد زیر معرفی نمود:

آبنمای ثابت

یکی از طراحی های بسیار ساده و ابتدایی برای آبنما، نوع ثابت آن است که تنها قابلیت اجرای یک عملکرد ساده را دارند. به طوری که با کمک یک پمپ ثابت و توسط نازل هایی یکنواخت و یا یک فواره معمولی عمل می کند.

آبنمای متحرک

عملکرد این نوع آبنما برپایه حرکات آب و ایجاد افکت هایی خاص استوار می باشد که با بهره گیری از امکانات مکانیکی و الکترونیکی مخصوص، قابل طراحی و اجرا است. از این سبک می توان برای پیاده سازی طرح هایی خلاقانه و جذاب و البته مدرن تر نیز بهره برد.

آبنمای موزیکال

یکی از طرح های بسیار خاص آبنما که زیبایی خیره کننده ای دارد، نوع موزیکال است. اساس طراحی این نوع آبنما، حرکات هماهنگ آب با صدا یا موسیقی است. این صدا به دلخواه کارفرما و نوع کارایی مکان مورد استفاده، هرچیزی می تواند باشد. طراحی این سبک توسط جدیدترین فناوری های برنامه نویسی به شکلی بسیار دقیق صورت می گیرد تا جایی که انطباق حرکات آب با موزیک بسیار زیاد می باشد

آبنمای پرده ای یا بارانی

طرح این آبنما برگرفته از طبیعت است و به نوعی، روزهای بارانی را برای بیننده تداعی می کند. در این طراحی، پرده ای از آب در بخش به خصوصی از یک فضا، تعبیه می شود که پدیدآورنده فضایی جذاب و بسیار لوکس است و امکان استفاده در اغلب محیط های تجاری و حتی در اطراف استخر و محوطه ویلا را دارد.

آبنمای دیوار خیس

این نوع آبنما از نظر فرآیند ساخت، مشابه نوع پرده ای است با این تفاوت که نازل ها بر روی دیواری پوشیده از سنگ های زیبا قرار می گیرند. طراحی آبنمای دیوار خیس، حاصل تلفیق آب و نورپردازی جذاب و خیره کننده است که فضایی فوق العاده را به وجود آورده و بیشتر برای محیط های سرپوشیده کاربرد دارد.

آبنمای فواره ای

این طرح را می توان یکی از نمونه های اولیه و قدیمی آبنما دانست که تقریبأ همه ما با آن آشنایی داریم. درواقع این آب نما در بیشتر پارک ها و اکثر فضاهای سبز به چشم می خورد. خارج شدن آب با فشار زیاد از منافذ موجود در فواره، موجب پرتاب آب و جلوه های زیبا می شود که ساده ترین نوع طراحی این آیتم به شمار می رود.

آبنمای شیشه ای

در این طراحی، آب بر روی سطحی شیشه ای به حرکت درآورده می شود و به این ترتیب، زیبایی خاصی به محیط می بخشد. با توجه به نوع طراحی این آبنما، هیچ گونه ریزش و پرتاب آبی وجود ندارد و از این لحاظ، کاملا مناسب فضاهای داخلی ساختمان ها خواهد بود. در این آبنما معمولا شیشه مورد استفاده از جنس نشکن یا سکوریت است که از اطراف با قابی از جنس چوب، استیل، سنگ و.. احاطه می شود.

آبنمای مدرن

کاملا مشخص است که این سبک آب نما از جمله مدل های شیک و امروزی است که اغلب دارای یک طراحی ساده اما چشمگیر بوده و به دلیل عدم محدودیت در استفاده از آن، برای هرنوع فضایی مناسب می باشد. ترکیب آب و نورپردازی ساده اما دلنشین در این نوع آبنما برای طراحی دکوراسیون های مدرن امروزی بسیار کارآمد می باشد.

آبنمای مه پاش

نوع دیگری از آبنماهای فوق العاده زیبا و جدید، مه پاش است که در آن، آب با استفاده از نازل هایی مخصوص به ذرات ریز و مه مانند تبدیل می شوند و با پخش شدن در محیط، فضایی رویایی و خنک را به وجود می آورد. اجرای این نوع آبنما در اکثر محیط های تجاری مانند رستوران ها و حتی در فضای باغ ویلاها، بسیار کاربردی و مناسب خواهد بود.

آبنمای آب و آتش

ترکیب آب و آتش در کنار هم، همواره یکی از تضادهای جذاب و دیدنی بوده که به عنوان آبنما نیز، فوق العاده خاص و چشمگیر می باشد. به طوری که زیبایی محوطه، آپارتمان، رستوران یا هر مکانی که مدنظر شما می باشد را دوچندان می کند. در این طراحی، نازل هایی برای خروج آب در کنار حفره هایی برای ایجاد آتش قرار گرفته و فضای بی نظیری را خلق می کنند.

آبنمای کلاسیک

آبنماهای کلاسیک یا سنتی، بیشتر در اماکن عمومی و یا با اهداف مذهبی، تاریخی و… طراحی می شوند و معمولا پخش موزیک در آن، کاربرد چندانی ندارد. این سبک به واسطه نوع طراحی و نورپردازی آن برای استفاده در هر زمانی از روز، مناسب بوده و دارای جذابیت های خاص خود می باشد.

آبنمای باغی

نوع دیگر آبنما که بیشتر در معماری قدیمی ایران، مورد توجه بوده و به واسطه آن زیبایی و جلوه خاصی به فضای باغ ها و حتی کاخ های قدیمی کشور داده می شد، آبنمای باغی است. پیشینه اجرای این سیستم در کشور ما، نشان دهنده قدمت توزیع آب در ایران بوده و می توان گفت که از جمله قدیمی ترین کشورهای دنیا هستیم که از آبنما برای زیبایی بخشیدن به فضاهای مختلف، بهره می برده است. امروزه نیز ساخت چنین آبنمایی در باغ ها، محوطه ویلاها، تالارها، رستوران ها و… بسیار استفاده می شود که طراحی آن، موجب بالارفتن ارزش یک ملک خواهد شد.

آبنمای صخره ای

این نوع آبنما، تداعی کننده طبیعت بکر و سنگ های طبیعی است که امروزه در هر فضای لوکس و مدرنی به چشم می خورد. ساخت این آبنما از سنگ و سیمان و طبق یک طراحی فوق العاده جذاب و چشمگیر می باشد که در کنار نورپردازی، جلوه ویژه ای به محوطه مورد نظر شما می بخشد. درواقع تصور ترکیب ریزش آب و صدای دلنشین آن به همراه نمایی از سنگ های صخره ای و فضای سبز کنار آن، هوش را از سر می پراند. این سبک، پیش از این اغلب در فضاهای تفریحی و پارک ها، دیده می شد اما در حال حاضر، استفاده از آن برای محوطه ویلا، روف گاردن و حتی داخل خانه نیز زیاد شده است.

آبنمای استخری

نوع جدید آبنماهایی که این روزها، بسیار مورد استفاده و توجه عموم افراد قرار گرفته، آبنمای استخری است که در کناره های استخر و اطراف آن، تعبیه می شود. این سبک آبنما در طرح های متنوع و زیبا قابل اجرا بوده که طراحی آن لذت استفاده از استخر را به ویژه در گرمای تابستان، چندین برابر می کند. اگرچه این آیتم به واسطه طراحی و تعبیه در لبه استخر مشهور شده اما امکان استفاده از آن به دلیل زیبایی و ظرافت خاصی که دارد در محوطه و فضای سبز ویلاها و ساختمان ها نیز ممکن خواهد بود. به این ترتیب، ضمن آنکه می توان با ساخت و راه اندازی چنین آبنمایی، فضای دل انگیزی را برای محوطه ویلا فراهم آورد، جذب مشتری فروش ویلا نیز با بهای بالاتر، امکانپذیر می شود.

طراحی و ساخت آب نما

همانطور که پیش از این نیز اشاره شد، متناسب با محل نصب و نوع دکوراسیون، امکان طراحی آب نما در اشکال، طرح ها و اندازه های گوناگون وجود دارد و دست طراحان برای اجرای هر ایده ای باز می باشد. به همین دلیل در ادوار مختلف تاریخ، شاهد هنرنمایی طراحان در اجرای سبک های مختلف این المان بوده ایم.

به طور کلی، طراحی و ساخت آبنما براساس محل نصب، متراژ، کاربری و داخل یا خارج از محیط بودن آن، کاملا متفاوت خواهد بود. ضمن اینکه با توجه به وجود انواع متریال های آب بند، این اطمینان را می توان داد که پیاده سازی آن در هر مکانی، امکانپذیر بوده و محدودیتی برای هیچ نوع فضا یا محلی وجود ندارد. به طوری که این طرح در اکثر فضاهای باز و بسته نظیر روف گاردن، محوطه ویلا، حیاط ساختمان ها، پاسیوها، لابی مجتمع و… قابلیت اجرا دارد.

حساسیت و توجه به اجزا و بخش های مختلف آبنما پیش از شروع ساخت، در کسب بهترین نتایج تاثیر عمده ای دارد. در پروسه طراحی، ابتدا طرح یا ماکت آب نما به کارفرما ارائه می گردد که در آن کلیه جزئیات طرح با دقت زیاد نمایش داده می شود. در این مرحله، تمامی اطلاعات لازم اعم از سبک طراحی، نوع تجهیزات به کار رفته در ساخت، تعداد نازل ها و چگونگی انتشار آب و همچنین اطمینان از عدم پرتاب و پاشش آب به اطلاع مشتری خواهد رسید. علاوه بر آن، نکاتی مانند جلوگیری از ایجاد رسوب و انتخاب و قرارگیری متریال های سازگار در کنار یکدیگر نیز در زمان طراحی، مشخص می شود. به این ترتیب احتمال بروز مشکلاتی نظیر رشد و تجمع حشرات در فضای اطراف آبنما به حداقل رسیده و مانعی برای مسیر گردش آب ایجاد نخواهد شد.

اصول و معیارهای طراحی آب نما

برای اجرا و راه اندازی آبنما همچون دیگر پروژه های طراحی و معماری، اصول و قواعد بسیاری وجود دارد که با در نظر گرفتن آنها، ساخت این عناصر با دقت و کیفیت بالاتری انجام خواهد گرفت. برخی از این اصول به شرح زیر می باشند:

رعایت فاصله از درختان

یکی از اصول مهم برای ساخت آبنما، در نظرگرفتن فواصل آنها با پوشش گیاهی و به ویژه درختان است. به طوری که نباید در زیر یا اطراف درختان به ساخت چنین المانی اقدام کرد. زیرا همانطور که می دانید، آلودگی های ناشی از ریزش برگ ها و یا فضله پرندگان در اطراف درختان بیشتر است. علاوه بر نمای زشت و تاثیر منفی این آلودگی ها بر ظاهر و جلوه آب نما، احتمال گرفتگی مسیر آبراه ها یا فیلتر و گلوگاه پمپ نیز بیشتر خواهد بود. به همین دلیل ضروری است که در زمان طراحی این عناصر به فواصل آنها تا درختان نیز توجه شود.

قرارنگرفتن در مسیر بادهای شدید

با توجه به اینکه طراحی آبنما بر مبنای ریزش آب در طرح های مختلف بنا گردیده، به طور حتم قرارگرفتن آنها در مسیر وزش باد، موجب اختلالاتی در الگوی ریزش آب این عناصر می شود. بنابراین برای جلوگیری از احتمال پرتاب آب به بیرون از حوضچه آبنما و یا درهم ریختگی طراحی و نوع ریزش آب، از قراردادن آن در جریان بادهای شدید، خودداری کنید.

توجه به عمق حوضچه ذخیره آب

آنچه در استفاده از آب نما حائز اهمیت است، میزان مصرف آب و جلوگیری از اسراف آن است. براین اساس و با هدف صرفه جویی در مصرف و جلوگیری از اتلاف آب، بایستی به عمق کم حوضچه و طراحی سطحی آن توجه شود.

ایجاد حفاظ آهنی کف

از آنجایی که در کف آبنما برای تعبیه و قرارگیری تجهیزات و سیستم آبرسانی، گودال هایی حفر می گردد، بایستی توسط یک شبکه آهنی پوشش داده شوند. به این ترتیب علاوه بر محافظت و نگهداری بهتر از این تجهیزات، در ظرافت و زیبایی آبنما نیز تاثیر زیادی خواهد داشت.

تعبیه سیستم تخلیه و سرریز آب

معمولا آبنماهایی که در فضاهای باز و بیرون از ساختمان، طراحی و اجرا می شوند، نیازمند تعویض آب برای نظافت و حفظ نمای زیبای خود می باشند. به همین دلیل ضرورت دارد برای سهولت و سرعت در انجام این کار، یک سیستم تخلیه و سرریز آب نیز برای آبنما در نظر گرفته شود. توجه به این مورد در طراحی و راه اندازی یک آبنمای اصولی و زیبا، بسیار با اهمیت می باشد.

تامین آب مورد نیاز

یکی دیگر از اصول مهم در طراحی این آیتم، طراحی یک سیستم آبرسان است که نقش تامین کننده آب مورد نیاز برای آبنما را دارد. از طرفی اهمیت این سیستم به عنوان تنظیم کننده خودکار سطح آب نیز قابل توجه است. همچنین در کنار آن، وجود یک سیستم حفاظتی برای جلوگیری از خشک کار کردن پمپ در شرایط نبود آب نیز حائز اهمیت بوده و باید به آن دقت شود.

تامین امنیت سیستم برق

ایمنی و محافظت از کابل های برق داخل حوضچه آبنما نیز موضوع مهمی است که باید به فکر راهکاری برای این آن نیز بود. به همین منظور، از داکت های ویژه ای برای محافظت از کابل ها و جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی و خسارات ناشی از آن استفاده می شود.

انتخاب پمپ مناسب

انتخاب مناسب پمپ با توان مطلوب نیز یکی از اقداماتی است که باید در طراحی و راه اندازی آبنما، مورد توجه قرار بگیرد. بنابراین متناسب با نیاز و میزان آب مصرفی، بایستی پمپ هایی انتخاب شوند که دارای توان مناسب باشند تا مانع از بروز مشکلات احتمالی گردد.

انتخاب صحیح کلیدهای الکتریکی

کلیدهای الکتریکی نیز از دیگر اجزایی است که باید در انتخاب صحیح و مناسب آن دقت شود. بر این اساس، کلیدهای الکتریکی باید با توجه به قدرت و توان پمپ تهیه گردند. ضمن اینکه برخورداری از یک سیستم امنیتی نیز برای محافظت از آنها در محیط آبنما بسیار مهم است.

محافظت از آب نما در برابر سرما

اما در نهایت موضوع دیگری که به عنوان یکی از اصول اجرای آبنما به حساب می آید، نگهداری مناسب از سازه و سیستم های آن در برابر سرما است. لذا بایستی با رعایت تمام جوانب لازم از یخ زدگی لوله ها و سیستم آبرسانی آبنما جلوگیری شود تا احتمال آسیب های ناشی از آن نیز کاهش پیداکرده و زحمات و هزینه های شما از بین نرود.

مزایای طراحی و ساخت آبنما

جلوه زیبا و ایجاد اصوات دل انگیز و طبیعی در محیط

بهبود سطح رطوبت محیط

قابلیت تعادل و تنظیم دما به ویژه در گرما

امکان طراحی نورپردازی برای ایجاد فضایی دلنشین و زیباتر

هزینه های اندک نگهداری و تعمیر

قابل نصب و استفاده برای هر محیط با هر متراژ و فضایی

امکان پیاده سازی و اجرای طراحی دلخواه

قابلیت اجرا متناسب با هر نوع نیاز و هر محیطی

نکات مهم برای خرید یا طراحی آبنما

مهم ترین ویژگی در ساخت آبنما

متریال مورد استفاده در ساخت

متریال مورد استفاده در اکثر آبنماها، معمولا سیمان و سنگ های مخصوص مانند گرانیت یا مرمریت هستند. البته در مواردی مانند آبنماهای پیش ساخته می توان تولیداتی از جنس های سرامیک، فلز و فایبرگلاس و… را نیز یافت. با این حال می توان نوع مصالح و متریال به کاررفته در ساخت آبنما را انتخابی و متناسب با طرح دانست.

هریک از مصالح مورد استفاده در ساخت این آیتم دارای ویژگی ها و مزایا  و معایب خاص خود می باشند که در صورت انجام پروژه توسط مهندسین و طراحان با تجربه، احتمال بروز اشتباه در انتخاب متریال به صفر می رسد. بنابراین در هنگام اقدام برای ساخت چنین عناصری، بهتر است به همان اندازه که توجه و هزینه خود را صرف انتخاب یک طرح با ظاهر جذاب و فوق العاده می کنید، در استفاده از مصالح مقاوم و متناسب با شرایط دمایی و وضعیت آب و هوایی به ویژه در فضاهای باز نیز دقت کافی داشته باشید.

اندازه و ابعاد

اندازه و ابعاد آبنما نیز کاملا به فضایی که قرار است در آن نصب و استفاده شود، بستگی دارد. با این حساب درصورتی که فضای شما چندان وسیع نمی باشد، می توانید از مدل های دیواری و طرح هایی که بیشتر ارتفاع را دربر می گیرند، استفاده کنید. امروزه تنوع طراحی آبنما و ساخت احجامی که به صورت طبقه ای هستند و فضای چندانی از محیط را اشغال نمی کنند، برای مکان هایی با محدودیت متراژ، مناسب و کارآمد می باشند.

نوع طراحی

آنچه در انتخاب طرح آبنما تاثیر مستقیم دارد، سبک و مدل محیطی است که آبنما در آن قرار خواهد گرفت. بنابراین شما نمی توانید بسته به میل و سلیقه خود، هر طرحی را اجرا کنید. بلکه بایستی با در نظر گرفتن سبک مکان خود، بهترین طرح را انتخاب کنید تا منظره ایجاد شده با محیط شما در تناسب باشد.

محل نصب و اجرا

بهترین مکان برای نصب آبنما، جایی است که دسترسی راحت و لازم را به لوله کشی و یا سیم کشی برق داشته باشد. علاوه بر آن، نصب این المان بهتر است در مکانی باشد که کاملا در مرکز دید و توجه افراد بوده و نگاه ها را به خود جلب کند. با تمام این ها، باید در انتخاب محل نصب آبنما به نکات و موارد ایمنی نیز توجه داشته باشید.

رعایت ایمنی نصب

یکی از مهمترین مسائل برای استفاده از یک آبنمای زیبا و جذاب، رعایت مسائل ایمنی است. این موضوع به ویژه برای مکان هایی که کودکان در آنجا رفت و آمد بیشتری دارد، با اهمیت تر بوده و بایستی هرآنچه که موجب تهدید سلامتی افراد، کودکان و حتی حیوانات می شود را برطرف نمود.

نحوه نگهداری

نگهداری از آبنما برای حفظ کارایی، زیبایی و همچنین دوام بیشتر آن بسیار مهم است. اما معمولا متناسب با متریال به کار رفته در ساخت، روش نگهداری از این عناصر نیز متفاوت می باشد. مثلا آبنماهای سنگی و سیمانی، نیازمند مراقبت کمتری هستند. اما انواع دیگر و به ویژه آنهایی که در محوطه بیرون نصب می شوند را نمی توان به حال خود رها کرد. چراکه در هوای سرد و برای جلوگیری از یخ زدگی و ترکیدگی لوله ها، بایستی حتمأ آب داخل آنها خالی و خشک گردد.

Rate this post

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید